Circulaire Gastvrijheidsroute Fryslân

De wereld verandert in snel tempo en dat heeft grote impact op de gastvrijheidssector.
Er zijn uitdagingen op het gebied van klimaat, grondstoffen en energietransitie en de vakantievoetafdruk is fors. Daarbij zijn ook kansen;

Kortom toekomstbestendig ondernemen!

De circulaire economie is een economisch systeem van gesloten kringlopen waarin grondstoffen, onderdelen en producten hun waarde zo min mogelijk verliezen, hernieuwbare energiebronnen worden gebruikt en systeemdenken centraal staat. Een volledige circulaire economie, dat is het doel van Nederland voor 2050. Daarnaast heeft Friesland als ambitie om één van de meest circulaire regio’s van Europa te zijn in 2025.

Om deze circulaire transitie te realiseren speelt jouw organisatie een belangrijke rol. Het is van belang dat je weet waar je informatie en ondersteuning kan vinden om zelf en samen concreet aan de slag te gaan. De Circulaire Gastvrijheidsroute maakt je wegwijs. Hier staan de verschillende informatie, tools en instrumenten  bij elkaar om jouw circulaire ambities te realiseren! 

Veel inspiratie, plezier en succes!

Inspiratie

Kennis Informatie & Inspiratie

Ben je op zoek naar informatie en inspiratie?
In dit deel willen we je graag kennis laten maken met de circulaire economie en praktische toepassingen voor je eigen bedrijf of regio. 

Voor de eerste kennismaking met circulaire economie

  • Als dit de eerste keer is dat je kennismaakt met de circulaire economie raden wij je aan om deze kenniskaart van het Groene Brein te lezen. Of de pagina Wat is Circulaire Economie van Vereniging Circulair Friesland te bekijken.
  • Wil je in 20 minuten snel wegwijs worden in circulair ondernemen in de gastvrijheidssector, doe dan de E-learning Duurzaam en Circulair ondernemen. Deze online module, ontwikkelt door de 4 regiomarketingorganisaties, Merk Fryslân, de provinciale opgave Dagrecreatieve Netwerken in samenwerking met Vereniging Circulair Friesland en is voor iedereen toegankelijk. 
  • In Friesland hanteren we een brede integrale aanpak onder andere gebaseerd op de 7 pijlers van de Circulaire Economie van Metabolic. Lees meer over de 7 pijlers van de circulaire economie of kijk het filmpje over VCF Werkwijze. Of kijk bij Visit Wadden duurzaam ondernemen waar de 7 pijlers zijn toegepast in de toeristisch-recreatieve sector.
  • Laat je inspireren door inspiratievideo's van collega ondernemers
  • Wil jij zelf aan de hand van de zeven pijlers aan de slag maak gebruik van de Circulaire Tool ontwikkeld vanuit Vitale Logiesaccommodaties in samenwerking Donker Design aan de hand van inspirerende voorbeelden en praktische vragen krijg je inzicht waar je staat en waar je graag naar toe wilt met je bedrijf!
  • Ga circulair in gesprek met je gasten en medewerkers aan de hand van de Circulaire Kletspot vol met leuke vragen ontwikkeld door Regio Zuidoost Friesland: Het Andere Friesland.
  • In Friesland hebben diverse bedrijven meegedaan aan projecten gericht op meer duurzaam en circulair ondernemen. Om die ervaringen en kennis onderling van deze 'foarrinners' nog beter te delen is een digitale kaart ontwikkeld. Daar kunnen ondernemers elkaar vinden en met praktische tips en voorbeelden inspireren en informeren over duurzame circulaire toepassingen. Deze is spoedig beschikbaar via https://circulairfriesland.frl/circulaire-gastvrijheidssector-foarrinners/ 
  • De belangrijkste grondstofstromen van de verschillende deelsectoren (hotels, campings, jachthaven, bungalowparken en restaurants) van de gastvrijheidssector zijn in kaart gebracht. Bekijk het verbruik en reststromen in verschillende stroomdiagrammen of lees de hele achtergrondrapportage.
  • Voor inspiratie over concrete toepassingen in je eigen bedrijf is het waardevol om de Friese inspiratie route circulaire gastvrijheidssector door te nemen. Of laat je inspireren via de 100 duurzame tips van Duurzaam Gastvrij van Een Gezond Leisureklimaat.
  • Op het online platform Tourism, Enterprises en Sustainability (TENS) is informatie bijeengebracht over duurzame ontwikkeling voor toeristische bedrijven. Diverse rapporten, video's, tools en tips gerubriceerd aan de hand van Why (waarom is het belangrijk), What (wat betekent het voor jouw bedrijf) en How (hoe kan je de impact van je bedrijf vergroten).
  • Voor gemeenten is het interessant de inspiratiegids Op weg naar een Circulaire Gemeente te lezen van de Natuur- en Milieufederaties.

Informatie over (één van) de 7 pijlers van de circulaire economie

Heb je juist een specifieke interesses zoals in water, energie of biodiversiteit? Hieronder delen we zonder volledig te zijn enige praktische informatie. Mis je iets? Laat het ons weten!

Ontwikkelen

Ontwikkelen plannen & ontwerpen

Heb je al een idee of plan? Zoek je ondersteuning bij de verdere uitwerking van plannen of het ontwerp? Dan adviseren wij om gebruik te maken van een van de onderstaande tafels of tracks. Hier kan je op een fysieke plek samenwerken met experts aan het vormgeven van jouw aspiraties.

CIRCO Track

Ben je op zoek naar een diepgaande training over circulair ontwerpen? Dan kan je terecht bij CIRCO Track voor een driedaagse training. Waarbij jij als ondernemer aan de hand van een concrete case in het bedrijf aan de slag gaat met circulair ontwerpen en ondernemen.

  • Op landelijk niveau kan je terecht voor diverse Track thema’s zoals bouw, beleid, kunststof en nog veel meer. Kijk op de landelijke site van CIRCO voor informatie.
  • Provinciale Tracks Circulair Friesland is de CIRCO hub voor Friesland. Vanuit de CIRCO hub worden diverse tracks georganiseerd. Klik hier voor informatie over provinciaal georganiseerde tracks.
  • Bij voldoende interesse is het organiseren van een provinciale track gericht op toeristisch-recreatieve sector mogelijk. Heb je interesse neem contact op met Toerisme Alliantie Friesland of Vereniging Circulair Friesland

Best practices en leuke voorbeelden

  • Kijk bij Circulair Friesland voor inspirerende voorbeelden om te beleven hoe andere Friese ondernemers de CIRCO track hebben ervaren.
  • In 2020-2021 is een speciale track voor de gastvrijheidssector in Friesland georganiseerd. Kijk hier voor inspirerend pitch boards van de deelnemers. 
Doen

Doen Implementatie & Uitvoering

Wil je meteen aan de slag met verduurzamen in je bedrijf en zoek je ondersteuning bij het implementeren en uitvoeren? Maak gebruik van één van de volgende trainingen en projecten of gebruik één van de checklisten.

Trainingen en cursussen

  • Training Green Key/Blauwe Vlag: In de afgelopen periode organiseerden we in Friesland trainingen voor bedrijven die graag een duurzaam keurmerk wilden behalen. Door het behalen van dit keurmerk krijg je inzicht in waar jouw bedrijf staat ten opzichte van duurzaamheid en waar de verbeterpunten liggen. Als internationaal erkent keurmerk trek je daarbij ook een duurzame doelgroep aan en de zakelijke markt vraagt er steeds meer naar. Het keurmerk is geschikt voor verschillende doelgroepen B&B, hotels, restaurants, campings, jachthavens, bungalowparken en dagattractie als musea en outdoor bedrijven. Klein en groot. 
    • Op dit moment is geen training in de planning. Wel kan je het webinar Green Key van 14 september 2021 bekijken met uitleg over wat het keurmerk is, waarom van belang en de voor- en nadelen. Hier kan dit webinar teruggekeken worden. 
    • Op de website van Green Key/Blauwe Vlag kan je normen downloaden. Deze kan je als eens langslopen om te zien waar jij staat met je bedrijf.  De normen zijn per bedrijfscategorie.
    • Kijk hier voor een impressie van de editie en deelnemers 2021-2022.
  • Koploperproject: Het Koploperproject is een gerichte training om in je bedrijf duurzaam ondernemen te implementeren en daarmee aan te sluiten bij nieuwe wensen en verwachtingen van gasten. Onder begeleiding van een deskundig Koploperteam ga je inventariseren, meten en verbeteren om jouw bedrijf een boost te geven. Het Koploperproject is geschikt voor bedrijven met circa 10 fte.
    • Meer informatie over de inhoud van het Koploperproject is te vinden via de website.
    • Kijk hier voor een impressie van de deelnemers en editie 2021-2022.
    • Wil je meedoen met een Koploperproject. Na twee speciale edities voor de gastvrijheidssector zoeken we nu weer aansluiting bij Koploper projecten in diverse gemeenten. Kijk voor meer info op de website www.koploperproject.nl
  • Food Waste Challenge: De Nederlandse horeca verspilt jaarlijks ruim 51 miljoen kilo voedsel. Dat is niet alleen veel voedsel, maar ook veel geld dat weggegooid wordt! Door deel te nemen aan de Food Waste Challenge kan je met hulp van een online programma ontdekken hoeveel je in jouw bedrijf in acht weken tijd kunt besparen door minder te verspillen. Kijk voor inspiratie en impressie het filmpje van de Foodwaste Challenge 2022/2023 Wil je je al graag meedoen aan een Food Waste Challenge neem dan contact op met Melle Bakker
  • Groen communiceren: Jij bent actief met duurzame dingen in je bedrijf. Daar worden wij blij van en (potentiële) gasten ook als ze dat weten. We zien en horen dat het nog best lastig is je verhaal goed en aantrekkelijk te vertellen. In 2022 vond een training plaats; praktisch, leuk en vooral met effect. De eerste online inspiratiesessie voor de snelle start kan je hieronder nazien. 
  • Workshop Plastic Vrij: Deze workshop is bedoeld om te informeren over hoe jouw organisatie actief plastic en single-use-plastic vrij kan zijn. De workshop wordt onder leiding van Lab Circular Plastic van NHL Stenden gegeven. Aanvragen bij Judith Ogink

Checklisten en tools voor circulair/duurzaam ondernemen

  • Checklist duurzame evenementen in de Waddenzee: Deze checklist is een hulpmiddel voor meer milieuvriendelijke, duurzame evenementen. De checklist vertelt organisatoren van evenementen precies waar ze rekening mee kunnen houden. Je kunt de checklist gratis downloaden via de VisitWadden website.
  • Milieubarometer: Deze tool geeft de mogelijkheid om het CO2- en milieu-impact van jouw bedrijf in kaart te brengen. De resultaten worden weergegeven in grafieken en rapporten die je kan vergelijken met het branchegemiddelde. In Friesland biedt de gemeente Waadhoeke de mogelijkheid op een gratis startabonnement. Klik hier voor meer informatie.
  • Keurmerken bieden ook mooie checklisten om te kijken waar je staat en waar je kan verbeteren op gebied van duurzaam circulair ondernemen. Naast Green Key is bijvoorbeeld NL Greenlabel interessant. 
    • NL Greenlabel: Dit keurmerk streeft ernaar om duurzaamheid bij bedrijven, particulieren en overheden transparant te maken. Zo zijn er speciale duurzaamheidslabels en paspoorten ontworpen voor producten, planten, tuinen, terreinen en gebieden.

Best practices en leuke voorbeelden

  • Een mooi voorbeeld van een Fries bedrijf die het Green Key keurmerk heeft behaald is Hotel Tjaarda, zie de uitgelichte video. 
  • Bekijk hier de videoimpressies van de deelnemers aan training Green Key/Blauwe Vlag 2021/2022.
  • Andere leuke voorbeelden zijn duurzame festivals zoals Into the great wide open en Welcome to The Village. Into the Great Wide Open is op weg om circulair en klimaatneutraal te worden, kijk hier welke projecten ze hiervoor ondernomen hebben. Welcome to The Village werkt samen met LabVlieland om volledig circulair te worden in 2022, lees hier hoe ze dit willen bereiken.
Samenwerken

Samenwerken Netwerken & Advies

Wil je graag samenwerken of je aansluiten bij een circulair netwerk? Dan zijn er verschillende manieren en schalen waarop je kan netwerken:

Regio Friesland

  • Toerisme Alliantie Friesland (TAF): De TAF is een breed initiatief van ondernemers, onderwijs en overheden gericht op het stimuleren van het organiserend vermogen en professionalisering van de gastvrijheidssector. De TAF kan jouw organisatie in contact brengen met ondernemers uit de gastvrijheidseconomie van Friesland. Voor netwerken en meer informatie kan je terecht bij Marjan Soepboer.
  • Vereniging Circulair Friesland (VCF): Circulair Friesland is de aanjager van circulaire producten en diensten in Friesland. Net als de TAF en TCF werkt ze door middel van een triple-helix samenwerking. Daarnaast is VCF de CIRCO Hub van Friesland. VCF biedt een actief en open netwerk van circulaire voorlopers, voor meer informatie kan je terecht bij Jitske Schippers.
  • Toerisme Collectief Friesland  (TCF):  Onder het motto 'Samen werken aan samenwerken' zet TCF in op concrete samenwerkingsprojecten en activiteiten tussen interne en externe stakeholders in de gastvrijheidssector en de onderwijsinstellingen van Friese Poort tot RUG. Zoals ondernemersvoorlichtingen, duurzaamheids- en toekomstbestendige banenprojecten, webinars voor MKB etc. Heeft jouw organisatie een vraagstuk en wil je samenwerken met studenten? Contacteer dan het Toerisme Collectief Friesland
  • Friese Doorlopers/Circular HospitalityFriese Doorlopers is een initiatief vanuit de NHL Stenden module Circular Hospitality en KIEM HBO. Dit project brengt ondernemers die geïnteresseerd zijn in circulariteit bij elkaar: de Friese Doorlopers. Kijk op de site voor meer info over de Friese Doorlopers of neem contact op met Lucia Tomassini als je wilt meedoen in een van deze focusgroepen.
  • Spark the movement Be a spark! SPARK nodigt docenten, directeuren, conciërges, onderwijsassistenten, beleidsmakers en bestuurders, kortom, iedereen die bezig is om onderwijs te maken, uit om jongeren te helpen ontdekken hoe we in een lokale context duurzame oplossingen kunnen vinden.

Landelijk

  • Het Circulair Versnellingshuis: Het Circulair Versnellings huis verbindt, verwijst door en biedt expertise. Via Circulairondernemen kun je in contact komen met een netwerk van 5.000 ondernemers, hier kan je vraagstukken plaatsen of opzoek gaan naar een business partner. Ook kun je buiten de online community doorverwezen worden naar partners die circulaire diensten aanbieden, experts en ondernemers.
  • MVO NederlandMVO is hét duurzame ondernemers netwerk van Nederland. MVO laat jou de route zien naar de nieuwe economie door middel van het stimuleren van innovatie en het onverwachts samenbrengen van ondernemers. Daarnaast probeert MVO meer ruimte te creëren bij financiers en overheden om de nieuwe economie te ontwikkelen. Al 2.000 bedrijven hebben zich aangesloten bij dit netwerk. Vanuit MVO Nederland is specifiek voor de toeristische sector het project Tourism Plastic Pledge opgestart. De inmiddels 215 ondertekenaars van deze pledge erkennen de noodzaak om samen te werken aan minder plasticvervuiling. Onder begeleiding van MVO Nederland werkten de ondertekenaars aan een concreet plan om plastic gebruik op bestemmingen wereldwijd te reduceren en plastic vervuiling te voorkomen. Klik hier en doe mee!
  • Plasticvrij terras: Deze landelijke beweging streeft naar het verwijderen van eenmalig plastic van horeca terrassen in Nederland. Door middel van het ophangen van de zelfverklaring in jouw bedrijf kan de klant zien dat jouw terras ook plasticvrij is. 
  • Servicepunt Circulair: Het Servicepunt Circulair is een project van de 12 regionale Natuur en Milieufederaties. Het Servicepunt Circulair biedt ondersteuning, informatie, inspiratie, nieuws en hulp en helpt op weg. Voor ondernemers, (wijk)initiatiefnemers en particulieren.

Adviesbureaus

Zoek je specifiek advies in jouw bedrijf over een bepaald onderwerp stuur een mail naar of Marjan Soepboer. Zij zal kijken of ze een (aantal) experts, adviseurs of bureau’s kan doorgeven die specifiek passen bij jouw vraag. 

Subsidies

Subsidies Regelingen & Subsidies

Heb je plan of misschien al een concreet uitgewerkt business plan voor jouw circulaire ambities? Dan zijn er verschillende mogelijkheden voor financiële ondersteuning zoals subsidies of financieringsregelingen.

 

Provinciaal en Noord-Nederland

Op de website van Ynbusiness staat een opsomming van verschillende subsidies en financieringsregelingen voor duurzame ondernemers in Friesland. Hier kan je ook terecht als eerste aanknopingspunt voor vragen of hulp in het maatwerk van welke subsidie in jouw organisatie het beste past. Ynbusiness voldoet zelf niet in subsidieaanvragen maar staat wel open om te ondersteunen in dit proces. Voor uitgebreide informatie klik hier

  • Voucherregeling MKB Provincie Fryslân: Ben jij een Friese MKB ondernemer? Wil je groeien, innoveren, ontwikkelen en/of strategische HR stimuleren? Dan kan je een aanvraag indienen voor een MKB voucher subsidie. 
  • Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN): Naast een handige subsidiewijzer biedt de SNN een subsidie aan MKB'ers in Noord-Nederland die een deskundige in willen schakelen voor advies, coaching en/of begeleiding van hun onderneming. Daarnaast heeft SNN ook een alternatieve website met een subsidie- en adviseurwijzer. 
  • Iepen Mienskipsfûns: Deze regeling is bestemd voor maatschappelijke initiatieven, dit kunnen ook initiatieven zijn die de toeristisch-recreatieve sector versterken zoals bijvoorbeeld een cultureel evenement of verduurzamen van een activiteit. Kijk voor inspiratie bij het overzicht: projecten in beeld.
  • Het Waddenfonds: Deze gemeenschappelijke regeling van de Waddenprovincies investeert in initiatieven en projecten die de ecologie en duurzame economische ontwikkeling van het Waddengebied versterken. Specifiek voor de gastvrijheidssector zijn de Budget Lokale Innovaties (BLI) en de Subidieregeling Thematische Uitvoering (STUW) interessant; duurzaam recreatie en toerisme is één van de acht thema's.
  • QOP: Heb jij een kansrijk projectidee voor de sector bouw, metaal, agrofood en/of recreatie & toerisme in Noordoost-Fryslân? Voor projecten die de economie stimuleren is geld beschikbaar uit de subsidieregeling Versnellingsagenda.
  • Innovatiefonds Leeuwarden: Deze regeling is voor ondernemers en kennisinstellingen die een innovatief product of proces ontwikkelen op het gebied van circulaire economie, watertechnologie, duurzame energie, agri-food of meer generieke innovatie.

Landelijk

  • Het Circulair Versnellingshuis: Bij het Circulair Versnellingshuis kun je eenvoudig verschillende subsidies filteren per provincie, sector, fase van je onderneming en het soort financiering. De website presenteert een overzicht van fondsen, regeling en instelling waar circulaire ondernemers begunstigd worden. 
  • Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO): De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft een mooie tool ontwikkeld om actuele subsidies en financiering in kaart te brengen. Aan de hand van verschillende filters kan specifiek gezocht worden naar jouw duurzame ambities. 
  • Energie-investeringsaftrek voor ondernemers (EIA): Investeer je als bedrijf in CO2-reductie, energiezuinige technieken en duurzame energie? Maak dan gebruik van de regeling Energie-investeringsaftrek (EIA). Voor je investering kunt u dan 45,5% van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst.
  • MIA en Vamil voor ondernemers: Ben je ondernemer en wil je fiscaal voordelig investeren in milieuvriendelijke technieken? Dat kan met de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). 
  • Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing voor zakelijke gebruikers (ISDE): Je kunt met de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) voor zakelijke gebruikers je gebouw of te verhuren woning verduurzamen.

Houd er rekening mee dat subsidies en financieringsregelingen maatwerk zijn en dat het lastig is om een compleet overzicht te geven omdat er vaak een specifieke tijdsbestek aan zit. Hetzelfde geldt voor de eerder genoemde informatie, trainingen, workshops en webinars. De TAF en VCF zijn niet aansprakelijk voor onvolmaaktheden in deze circulaire gastvrijheidsroute.